رابطه میان واقعیت مجازی و واقعیت عینی در درام مستند رادیویی

هنگامی که سخن از رسانه به میان می آید، این پرسش به ذهن می رسد که آیا رسانه، آینه ی پیرامون خود است یا پنجره ای که پیرامون را در قاب خود می نمایاند؟ پژوهش پیش رو با هدف شناسایی عوامل موثر بر روایت امر واقعی در درام مستند رادیویی و نیز معرفی درام مستند رادیویی، با تلفیق روش های کتابخانه ای - اسنادی و مصاحبه عمیق، به دانستن این نکته انجامید که رسانه ی پست مدرن نه پنجره است و نه آینه؛ رسانه ی روزگار ما، یک کاتالیزور است، یک دالان. دالانی که امر واقعی را از خود عبور داده و به اَشکالِ خود آغشته اش می کند، آن را از نو دگرگون و بازساخت کرده و محتوای رسانه ای و دل خواه خود را به سوی مخاطب روانه می کند. این محتوای جدید، تناسبی با امر واقعی ندارد، شبیه آن نیست و حتا در گامی پیش روتر، نسخه ی بدل آن هم نیست، واقعیتی دگربافته است که اصالت امر واقعی را به واسطه ی قدرت رسانه ای، از آن سلب می کند. یک واقعیت مجازی به نام «امر حادواقعی». درام مستند رادیویی با توجه به خصلت خود وابستگی زیادی به امر واقعی دارد. این گونه بر آن است تا روایتی واقعی از امر واقعی که می تواند یک رخداد تاریخی باشد یا یک پدیده ی سیاسی یا هر موضوع دیگری را در قالب درامی که بر ستون های اسنادی استوار شده بنا کند. درام مستند داعیه دار انتقال حقیقت است اما در این میان، روایتِ امر واقعی، چاره ای جز عبور از شاهراه رسانه ندارد و همین عبور است که تعریف ها و معادلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی امروز را رقم می زند. پژوهش حاضر پس از عبور از مرحله ی مطالعه ی کتابخانه ای به مصاحبه با کارشناسان در حوزه ی روایت مستند و درام مستند پرداخته و نیز با این مساله آغاز شده است که اصلی ترین حلقه ی اتصال رابطه ی میان واقعیت مجازی و واقعیت عینی در هر محصول رسانه ای، عنصر «روایت» است. راوی و رسانه همان دالانی هستند که حقیقت به ناگزیر از آن عبور می کند تا به واسطه ی جای گزینی اش با نظام نشانه های خودمرجع، به واقعیت رسانه ای بدل شود.